Het wegnemen van obstakels

Ganesha’s moedige verdediging van zijn moeders deur heeft hem te titel ‘Bewaker van ingangen’en Heer van ‘nieuwe ingangen’ opgeleverd. Daarom zie je zijn beeld vaak bij de ingang van tempels en andere gebouwen staan. Wanneer gelovigen iets nieuws gaan ondernemen, bijvoorbeeld een reis of een huwelijk, bidden zij eerst tot Ganesha. Daarna zullen ze pas hun ‘eigen’ godheid vereren. Ganesha’s rijdier is een rat, hiermee wordt het kleinste dier verenigd met het grootse dier (de olifant) en een rat past perfect bij de god die
hindernissen wegneemt: hij knaagt zich tenslotte ook overal doorheen.
Ganesha heeft slecht één slagtand, zijn afgebroken tand heeft hij als pen gebruikt om er de Mahabharate (één van de van de beroemdste epossen uit India, waarschijnlijk het langste gedicht ooit gemaakt) mee op te schrijven. Daarnaast is ganesha de god die ervoor zorgt dat kinderen altijd te eten hebben, vandaar dat hij afgebeeld wordt met schalen vol snoep en lekkers waaraan zich regelmatig ook zelf tegoed doet!

Ganesha
Ganesha (ook wel Ganesh of Ganapati Tantra) is de hindoestaanse godheid met het olifantenhoofd. Hij is de god van kennis en wijsheid, neemt hindernissen weg en is de beschermheilige van reizigers. Hindoes bidden tot Ganesha voor ze aan iets nieuws beginnen, zoals een nieuwe baan of wanneer ze verhuizen. Ganesha is de zoon van Shiva en Parvati. Hij rijdt op een muis of een rat.

Al toen Ganesh nog zeer jong was, wou hij met rust gelaten worden en het liefst was hij alleen. Om die reden en omdat Shiva oorlog ging voeren, had Shiva de kans niet om zijn zoon goed te leren kennen. Na jaren te hebben gestreden keert Shiva terug naar Parvati (zijn vrouw) en Ganesh (zijn zoon). Als hij thuiskomt ziet hij een indringer, en omdat hij zo temperamentvol is, onthoofdt hij de indringer meteen.
Maar het was al te laat toen hij zag dat die indringer eigenlijk zijn eigen zoon was, die hij op het eerste zicht niet had herkend omdat hij hem nog maar zo weinig had gezien. Shiva beval zijn dienaren om op zoek te gaan naar het eerste het beste levende wezen dat men tegen zou komen en ze keerden terug met de afgehakte kop van een olifant. Shiva bevestigde de olifantenkop op het levenloze lichaam van zijn zoon die terug tot leven komt en de geschiedenis zou ingaan als de halfgod met de olifantenkop.

Ganesh wordt meestal afgebeeld met een dikke, blote buik, een roos-oranje huid, een rat aan zijn voeten en natuurlijk een olifantenkop. De rat (die opvallend klein is) is zijn persoonlijk vervoersmiddel. Soms heeft hij tussen zijn ogen (boven zijn slurf) een symbool dat op een "3" gelijkt, het symbool voor Om of Aum: de klank (vibratie) waaruit het heelal is ontstaan.

Ganesh zou de Mahabharata hebben opgeschreven. Een beeld van hem staat vaak op splitsingen van wegen in India zodat hij de reizigers kan helpen als ze een keuze moeten maken en een nieuwe weg inslaan. Ganesh staat altijd aan het begin van iets, een eerste impuls.
Historisch-kritisch benaderd is Ganesha afgeleid van de vergoddelijking van de stamleider in lang vervlogen tijden. Het hoofd en de slurf van een olifant, geplaatst op een romp, staat voor een samenleving van strijders geleid door een stevig gebouwde stamleider. Toen dat eeuwenoude gebruik van de verering van het groepsleiderschap in de Paoranische periode tot een cultus werd omgevormd, aanvaardde men het idee dat de groepsleider de leider van het hele universum was.